मुख्य सामग्रीवर वगळा

पाटेश्वर मंदिर सातारा | Pateshwar Shiva Temple

 पाटेश्वर मंदिर

महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यात वसलेले पाटेश्वर गाव खडकाच्या गुहेत आणि भगवान शंकराचा नावाने ओळखले जाते.  पाटेश्वर हे महाराष्ट्रातील सातारा-कोल्हापूर राज्य महामार्गावर आहे.  पाटेश्वरात भगवान शिव आणि इतर देवतांच्या आठ विशाल दगडी गुहा आहेत.  हे ठिकाण अद्वितीय आहे कारण त्यात 1200 पेक्षा जास्त शिवलिंग आहेत.  त्यापैकी सर्वात महत्वाचे म्हणजे महा शिव लिंग, ज्यावर नाजूक आणि सुंदर कोरीव कामं आहेत.




मंदिराकडे जाताना सुरवातीला छोटे गणपती मंदिर आहे तर त्याचा पुढे गेल्यावर कोरीव दगडात बांधलेली पुष्करणी पहायला मिळते त्यात कमळाची फुले लक्ष वेधून घेतात.

   देखभाल दुरुस्तीमुळे बहुतेक मंदिरे मोडकळीस आली आहेत.  तरीही, स्थान आध्यात्मिक आणि शांत वातावरणामुळे बरेच पर्यटक आकर्षित करते.  पाटेश्वर प्रत्यक्षात एका टेकडीवर आहे ज्यामध्ये विविध प्रकारची औषधी वनस्पती आणि औषधी वनस्पती आहेत.  या टेकडीवर करवी, जामुन, बन्या, सागवान, सोनकी आणि मलबार डेल्फिनिअम यासह विविध प्रकारची झाडे आणि फुले आढळतात.



 शिवमंदिर

 पाटेश्वर येथील एक प्रमुख आकर्षण म्हणजे शिव मंदिर.  मंदिराच्या आतील भागात अतिशय शांत वातावरण आहे आणि बरीच देवळे आणि देवतांनी सुशोभित केलेले आहे.  घनदाट जंगलांनी वेढलेल्या मंदिराच्या आत नंदीची सुंदर कोरलेली मूर्ती दिसते.  वातावरण निर्जन आणि शांत आहे.  इ.स. १. व्या शतकाच्या आसपास बांधले गेलेले हे मंदिर काही कमी अवस्थेत आहे, परंतु मूर्ती व कोरीव काम अद्याप अबाधित आहे.  आतील मंदिराच्या भिंतीवर कोरीव मुर्तिकाम करून सुशोभित केल्या आहेत.  अंगणात शेषाशायी (भगवान विष्णू), महिषासुर मर्दिनी आणि भगवान शिव यांच्या चारही मस्तकांची दोन सुंदर छोटी मंदिरे आहेत.


 
पूर्वी कडील बाजूला 200 मीटर अंतरावर लहान गुहा दिसतात.  या देवस्थानांमध्ये सर्व आकाराचे असंख्य शिवलिंग आहेत.  सुमारे 100 मीटर पुढे एक तुलनेने मोठे मंदिर आहे जे जवळजवळ भूमिगत आहे.  या मंदिरात काही सेमी ते पाच फूट आकाराचे हजारो शिवमंदिर आहेत. गुहेच्या मंदिरात एक खांब दगडी कोरीव नाग व लहान शिवांनी सुशोभित केलेला आहे.  या मंदिरात त्रिमूर्ती सह शिव लिंग आहे, जे काळ्या दगडाने बनलेले आहे.

 प्रत्येक दिवस सण आणि उत्सव मंदिरात पुजारी आरती करतात आणि अभिषेक करतात.  महाशिवरात्रीचा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.  श्रावण महिन्याच्या पवित्र महिन्यात हजारो भाविक मंदिरातील दर्शनासाठी शंकराचे दर्शन घेतात.



 कसे पोहोचाल

रोड मार्गे: या जागेवर बरेच चांगले रस्ता नेटवर्क आहे.  पाटेश्वर जवळ जाण्यासाठी दोन मार्ग आहेत.  सर्वात लोकप्रिय मार्ग देगाव  मार्गे आहे. सातारा बस स्थानकातून  सिटी बस व रिक्षा ने देगाव ला जाता येते.   दुसरा मार्ग बोरगाव गाव मार्गे पाटेश्वर नगर येथून पाटेश्वर मंदिर जाता येते.


 रेल्वे स्टेशन: पाटेश्वरला सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन सातारा आहे.


 हवाई मार्ग: सर्वात जवळचे विमानतळ कोल्हापूर विमानतळ आहे जे सातारा जिल्ह्यापासून 90 कि.मी. अंतरावर आहे.

 

टिप्पण्या

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

रायरेश्वर किल्ला माहिती | रायरेश्वर पठार कुठे आहे

नाव :- रायरेश्वर किल्ला  उंची :- १३३७ मीटर किल्ल्याच्या प्रकार :- गिरीदुर्ग  डोंगररांग :- महादेव डोंगर  चढाईची श्रेणी :- सोपी  ठिकाण :- रायरेश्वर तालुका :- भोर, जिल्हा पुणे, महाराष्ट्र, भारत  सध्याची स्थिती :- व्यवस्थीत शिवलिंग रायरेश्वर किल्ला माहिती     रायरेश्वराचे पठार भोर पासून पश्चिमेला साधारण तीस किलोमीटर अंतरावर आहे निसर्गसौंदर्याने नटलेल्या या परिसरात घनदाट झाडी सह्याद्री पर्वतरांग, खोल दऱ्या तर घाट रस्ता यामुळे हा परिसर विशेष वाटतो. हा संपूर्ण परिसर आडवळणी असल्याने थोडा दुर्गमच वाटतो. रायरेश्वरचा किल्ला महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील असून भोर तालुक्याच्या पश्चिमेला ३० किलोमीटर अंतरावर आहे या किल्ल्याला मराठ्यांच्या इतिहासामध्ये अनन्यसाधारण महत्व प्राप्त आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी वयाच्या अवघ्या सोळाव्या वर्षी आपल्या बाल सवंगड्यांसह या ठिकाणी असणाऱ्या पांडवकालीन रायरेश्वराच्या मंदिरात स्वराज्य स्थापनेची शपथ घेतली. शिडीमार्ग  रायरेश्वर चे पठार कुठे आहे       पायथ्या पासून गडावर जाण्यासाठी पायऱ्या आहेत, पायऱ्या चढून गेल्यावर उभ्या कड्यापाशी येऊन पोहोचतो. हा कडा चढण्यासाठी

तिकोना किल्ला माहिती |Tikona fort

 बारा मावळ:      महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वत रांगांमध्ये अनेक वैशिष्ट्यपूर्ण किल्ले व प्रदेश आहेत.असाच एक प्रदेश म्हणजे बारा मावळ प्रांत,या बारा मावळातील पवन मावळ म्हणजे निसर्गाची मनसोक्त उधळण, हिरवेगार डोंगर, दऱ्या, खळाळून वाहणारे पाणी, धबधबे,या मूळे पर्यटकांची पावल आपसूकच हिकडे वळतात. हेही वाचा प्रतापगढ किल्ला तिकोना किल्ल्याची माहिती:       पवन मावळात लोहगड विसापूर तुंग आणि तिकोना हे किल्ले आहेत. या किल्ल्यांचे शिवकाळात व मराठ्यांच्या इतिहासात अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. पवना नदीच्या खोऱ्यात असलेला तिकोना किल्ला त्याचा ञिकोनी आकारामुळे सहज ओळखता येतो. किल्लाचा ञिकोनी आकारामुळे या किल्ल्याला तिकोना हे नाव मिळाले. या किल्ल्याला वितंडगड हे ही नावं असले तरी ते जास्त कुणाच्या परीचयाचे नाही. तिकोना किल्ला पुणे जिल्ह्यातील किल्ला असून पुण्यापासून ६१ किलो मीटर  तर मुंबई पासून १२१ किलो मीटर अंतरावर आहे. समुद्र सपाटी पासून किल्लाची उंची साधारण ३४८० फूट आहे .किल्लाची चढन मध्यम स्वरुपाची आहे.तिकोना गड    पुणे जिल्ह्यात असून  पुणे मुंबई महामार्गावरील कामशेत पासून १४ कि.मी. अंतरावर आहे.पवना धरण

कृष्णा नदी कोठे उगम पावते | कृष्णा नदी माहिती

कृष्णा नदी माहिती  कृष्णा नदी दक्षिण भारतातील एक प्रमुख नदी असून पाण्याची आवक व नदीपात्राच्या क्षेत्रफळाच्या बाबतीत देशातील चौथ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी नदी आहे कृष्णा महाराष्ट्र कर्नाटक तेलंगणा व आंध्र प्रदेश या राज्यातून सुमारे १३०० किलोमीटरचा प्रवास करून बंगालच्या उपसागराला मिळते हे ही वाचा गोदावरी नदी      सातारा जिल्ह्यातील सह्याद्रीच्या डोंगर रांगेत असलेल्या  महाबळेश्वर मधील पंचगंगा मंदिराजवळ कृष्णे चा उगम होतो . याच परिसरात कृष्णा बरोबर  कोयना वेण्णा सावित्री गायत्री  या नद्यां चा उगम होतो व त्या वेगळ्या दिशांनी वाहत जातात यातील सावित्री व गायत्री पश्चिम वाहिनी नदी असून त्या अरबी समुद्राला जाऊन मिळतात तर वेण्णा व कोयना या कृष्णा उपनदी असून त्या दक्षिणवाहिनी आहेत. कृष्णा पावसाच्या पाण्यावर अवलंबून असून तिच्या उगमाजवळ महाबळेश्वर मध्ये 625 से.मी. पेक्षा जास्त पावसाची नोंद होते तर जवळ असणाऱ्या पाचगणी मध्ये सरासरी २५० से.मी. पेक्षा जास्त पावसाची नोंद होते. कृष्णेचे पात्र उन्हात कोरडे पडत असल्याने नदीवर जागोजागी धरणे बांधून पाणी अडविण्यात आले असून सिंचनाची व पिण्याच्या पाण्याची समस्य

जिवधन किल्ला माहिती | jivdhan fort information in Marathi

जिवधन  किल्ला  नाव: जिवधन उंची: ३७५०फूट प्रकार: गिरीदुर्ग ठिकाण: नाणेघाट जिल्हा: पुणे सद्य स्थिती: चांगली चढाई: अवघड जिवधन किल्ला चोहोबाजूंनी ताशीव कड्यांचा असून किल्ला चढाईच्या दृष्टीने अवघड आहे.जिवधन गिरीदुर्ग प्रकारातील किल्ला असून त्याची समुद्र सपाटी पासून ची उंची ३७५० फूट एवढी आहे.किल्लावर चढाई साठी कातळात कोरलेल्या पायऱ्या तर काही ठिकाणी खोबण्या आहेत. किल्ल्याच्या खाली पठारावर रिव्हर्स वॉटर फॉल आहे.  किल्लाला लागूनच असलेला  वानर लिंगी सुळका चारशे फूट उंच असून तो दुरून टोकदार सुई सारखा भासतो.तर चला मग आजच्या लेखामध्ये जिवधन किल्याची माहीत पाहू. जिवधन किल्ला जिवधन किल्ला माहिती:        कोकण व देशावरील व्यापारी मार्गाला जोडणाऱ्या नाणेघाटात जिवधन किल्ला आहे.तो घाटाचा पहारेकरी म्हणून देखील ओळखला जातो.इ.स.पुर्व काळापासून नाणेघाटा तून चालणाऱ्या व्यापारी मार्गाच्या संरक्षण व नियंत्रणाच्या दृष्टीने चावंड ,हडसर, शिवनेरी,जिवधन किल्ल्यांची निर्मिती सातवाहन कालखंडामध्ये केली . सातवाहन राजांनी किल्ल्यांचे महत्त्व ओळखून सह्याद्री पर्वत रांगेत अनेक वैशिष्ट्यपूर्ण किल्ले बांधले. जिवधन किल्ला आपल्

गोदावरी नदीची माहिती | Godavari river information in Marathi

  गोदावरी नदीची माहिती उगम स्थान  :           नाशिक त्रंबकेश्वर एकूण लांबी  :            १४५६ किमी महाराष्ट्रातील लांबी:      ६६८ किमी नदी प्रणाली क्षेत्र :        ३१३३०१ चौरस किमी राज्य   :                  महाराष्ट्र तेलंगणा आंध्र प्रदेश गोदावरी नदी दक्षिण भारतातील एक प्रमुख नदी असून गंगे नंतर भारतातील दुसरा क्रमांकाची सर्वात मोठी नदी आहे. दक्षिणगंगा म्हणून ओळखली जाणारी गोदावरी नदी महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी नदी आहे. गोदावरी नदीची एकूण लांबी १४५६ किमी असून सह्याद्री पर्वत रांगेत उगम पाऊन बंगालच्या उपसागराला जाऊन मिळते. महाराष्ट्रा मध्ये गोदावरीची लांबी ६५६ किलोमीटर असून तिने महाराष्ट्राचे ४९ टक्के क्षेत्र व्यापला आहे. गोदावरी नदीवर जायकवाडी हा सर्वात मोठा इरिगेशन प्रकल्प आहे. गोदावरी नदी मोसमी असून ती पावसाच्या पाण्यावर अवलंबून असते उन्हाळ्यामध्ये नदीचे पात्र कोरडे पडते. गोदावरी नदीवर जागोजागी बांध बांधून पाणी अडवण्यात आले आहे. गोदावरीच्या पाण्याचा उपयोग शेतीसाठी पिण्यासाठी औद्योगीकीरणा साठी होतो. गोदावरी नदी ने गंगे खालोखाल क्षेत्र व्यापले असून या भागातील पाण्याची गरज पूर्ण